W dniu 1 czerwca 2017 r. weszła w życie część przepisów zawartych w ustawie z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz. U. poz. 933). W niniejszym artykule zostanie przedstawiona wprowadzona tą ustawą zmiana art. 647(1) kodeksu cywilnego, który został gruntownie przebudowany. Zmiana ta dotyczy umowy o roboty budowlane.
Przed zmianami, by podwykonawca mógł wykonać prace budowlane, to inwestor musiał wyrazić na to zgodę. Inwestor miał 14 dni na zgłoszenie pisemnego sprzeciwu lub zastrzeżeń, licząc od dnia przedstawienia mu umowy lub projektu umowy z podwykonawcą, a jeśli tego sprzeciwu nie zgłosił, to domniemywało się, że inwestor zgodził się na zawarcie umowy z podwykonawcą. W takim przypadku inwestor i wykonawca ponosili solidarną odpowiedzialność za zapłatę za prace wykonane przez podwykonawcę. Podwykonawca mógł zatem dochodzić zapłaty za wykonane prace albo od wykonawcy albo od inwestora.
Zgodnie z nowym stanem prawnym inwestor ponosi odpowiedzialność solidarną z wykonawcą, jeśli ziszczą się następujące warunki. Najprostszą sytuacją jest ta, w której już w umowie inwestor i wykonawca zaznaczą jaki zakres prac konkretny podwykonawca wykona. Jeśli umowa pomiędzy wykonawcą a inwestorem będzie milczała odnośnie zakresu prac wyznaczonych danemu podwykonawcy, to przed przystąpieniem do wykonania prac podwykonawca lub wykonawca powinni przedstawić szczegółowy przedmiot prac inwestorowi. Inwestor składając w terminie 30 dni sprzeciw podwykonawcy oraz wykonawcy spowoduje, że jego solidarna odpowiedzialność wyłącza się. Taki sprzeciw spowoduje, że podwykonawca domagając się zapłaty będzie mógł kierować swoje roszczenie jedynie do wykonawcy.
Ustawodawca doprecyzował, że kwota odpowiedzialności inwestora jest ograniczona do kwoty ustalonej w umowie pomiędzy podwykonawcą a wykonawcą, chyba że kwota ta przewyższa wynagrodzenie ustalone pomiędzy inwestorem a wykonawcą za te konkretnie prace. Jeśli kwota ustalona w umowie pomiędzy inwestorem a wykonawcą jest niższa, to inwestor odpowiada solidarnie do tej niższej kwoty.
Należy również pamiętać, że na inwestorze spoczywa obowiązek złożenia sprzeciwu, a na wykonawcy lub podwykonawcy spoczywa obowiązek dokonania zgłoszenia w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Bez dokonania powyższego w formie pisemnej zgłoszenia oraz sprzeciw będą nieważne.
Nowe rozwiązania zawarte w art. 647(1) kodeksu cywilnego odnoszą się do umów zawartych od 1 czerwca 2017 r. Do umów zawartych przed 1 czerwca 2017 r. będą stosowane stare rozwiązania z przytoczonego przepisu.
Wprowadzone zmiany w szczególności zatem wydłużyły termin dla inwestora na zgłoszenie sprzeciwu, a także wprowadziły wymóg przedstawiania inwestorowi szczegółowego zakresu prac, który ma zostać wykonany przez podwykonawców. Szczególnie o tym drugi warunku powinni pamiętać podwykonawcy, jeśli mają zamiar zachować możliwość dochodzenia swoich roszczeń nie tylko od wykonawcy, ale i od inwestora. W związku z tym, to na podwykonawcy w jego własnym interesie, spoczywać będzie ustalenie, czy inwestor został powiadomiony o zakresie prac, które ten podwykonawca ma wykonać, a jeśli inwestor o tym nie został powiadomiony, to podwykonawca samodzielnie powinien przekazać stosowne zgłoszenie bezpośrednio inwestorowi. W razie poszerzenia zakresu prac zleconych podwykonawcy w toku robót budowlanych, podwykonawca będzie musiał dopilnować, by przed rozpoczęciem dodatkowych prac inwestor został poinformowany o nowych pracach do wykonania przez podwykonawcę.
Opracował: adw. Marcin Moj
Foto dzięki uprzejmości: Stuart Miles /freedigitalphotos.net
